De bescheiden regels van Billy Graham
De bescheiden regels van Billy Graham
Bij zijn overlijden, afgelopen woensdag, schreef de pers met veel respect over de Amerikaanse evangelist Billy Graham, die meer dan een halve eeuw over de wereld reisde om het christelijk geloof te preken.
Deze krant noteerde onder meer dat Graham, die naar schatting meer dan 200 miljoen mensen heeft bereikt, zijn ambt „nooit publiekelijk te schande heeft gemaakt door omstreden uitspraken. Hij graaide niet in de kas en hield er ook geen buitenechtelijke relaties op na.” Was dat mazzel? De bescherming van God? Of wellicht ook gewoon nuchter leiderschap?
Het was in Modesto, een stad in Californië, waar de toen 29-jarige Billy Graham, samen drie medewerkers, in oktober 1948 enkele regels opstelde die de missie – de verspreiding van het christelijk geloof – en het team moesten beschermen. Deze regels werden bekend als het Modesto Manifesto.
Graham en zijn collega’s maakten afspraken over geld, huwelijkse trouw, omgang met lokale kerken en publiciteit. Zo beloofden ze om genoegen te nemen met een vast salaris en de geldzaken over te laten aan anderen, om geen kritiek te uiten op lokale kerken en om alleen gebruik te maken van officiële schattingen van publieksaantallen bij hun bijeenkomsten en zo overdrijving te voorkomen.
Maar de meest opvallende regel was dat Graham en de drie andere mannen voortaan nooit meer alleen zouden zijn met een andere vrouw dan hun echtgenote.
Vooral deze regel, ook de ‘Billy Graham Rule’ genoemd, riep in de loop van de jaren veel kritiek op. Sommigen betoogden dat Graham enkel zijn missie en zijn team wilde beschermen tegen slechte publiciteit. Anderen stelden dat de regel blijk gaf van bitter weinig vertrouwen in de mens.
Weer anderen vonden later dat Grahams belofte vooral getuigt van een archaïsch beeld van de verhouding tussen de seksen. Alsof vrouwen niet meer zijn dan een bron van verleiding.
Begrijpelijke kritiek. Aan de andere kant: het feit dat zoveel geestelijken (en politici, artsen, sportcoaches, filmmakers, leraren, bestuurders, hulpverleners, acteurs, badmeesters, politiemensen, therapeuten, militairen, muzikanten, bankiers, managers, verplegers…) de afgelopen decennia in opspraak kwamen door de verleidingen van seks, macht en geld, laat zien dat Graham niet helemaal gek was en dat een beetje nuchter wantrouwen geen kwaad kan. Wantrouwen tegenover anderen. En tegenover jezelf.
Een recente, wrange illustratie: in 2015 moest een van Grahams kleinzoons zijn ambt als dominee in Florida nog neerleggen na de ontdekking van buitenechtelijke escapades.
Graham preekte zijn hele leven dat de mens van nature zwak is. En daarbij zag hij zichzelf niet als een uitzondering. De Modesto-regels beschermden niet alleen Billy Graham tegen de wereld, maar ook de wereld tegen Billy Graham.
De Spaanstalige Californische plaatsnaam Modesto betekent letterlijk: bescheiden, discreet, eerbaar. Dat kan geen toeval zijn. Zoals hoogmoed voor de val komt, zo kan een bescheiden, realistisch zelfbeeld (en wellicht een persoonlijk modesto-manifest) een leider helpen. Helpen om een voorbeeld te zijn voor anderen en om het hogere doel dat hij of zij nastreeft te beschermen tegen krachten van buitenaf. En vooral ook tegen zwakte van binnenuit.
Ben Tiggelaar
(verschenen als column in NRC)
Delen
