Deze tijd vraagt om nieuw leiderschap

Deze tijd vraagt om nieuw leiderschap

Thuiswerken, je eigen tijd indelen en digitaal samenwerken, dat blijven we ook doen na de coronacrisis. En dat vraagt om nieuw leiderschap. Dat zegt een groep van tien Nederlandse onderzoekers en psychologen, onder wie de hoogleraren Arnold Bakker, Aukje Nauta en Mark van Vugt.

Voor het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) schreven zij een kort, praktisch paper over effectief leidinggeven tijdens en na corona. Prettig is de nuchtere toon. De auteurs hebben een eenvoudige takenlijst voor managers opgesteld. Vijf thema’s staan centraal.

1. Contact houden
Verbinding met anderen is een basisbehoefte van mensen. Ontmoetingen op de werkvloer spelen daarin een belangrijke rol. Maar nu iedereen thuiswerkt, moeten we het organiseren. Regel informele contactmomenten, variërend van virtuele vrijdagmiddagborrels tot een digitaal inloopspreekuur. Laat zien dat je hiervoor tijd vrijmaakt en dit belangrijk vindt. Bedenk daarbij wel: elke medewerker is anders. Vraag daarom als manager bijvoorbeeld hoeveel contact mensen met jou willen en waarover het moet gaan.

2. Waarderen
We willen niet alleen voldoende betaald worden voor ons werk, we hebben ook andere vormen van erkenning nodig. Zeker in deze tijd. Financiële prikkels, zoals de zorgbonus, hebben vaak maar een kortstondig motiverend effect, zeggen de onderzoekers. Span je daarom in om mensen concrete complimenten te geven voor persoonlijke inspanningen en prestaties. Zeker als je thuiswerkt, is het belangrijk om te ervaren dat je werk wordt gezien en gewaardeerd.

3. Mensgericht leidinggeven
Deze tijd vraagt een lossere managementstijl, schrijven de onderzoekers. Laat merken dat je elkaar vertrouwt. Vermijd micromanagement en stimuleer dat mensen hun eigen werk beheren en eigen grenzen stellen.

Autonomie is een basisbehoefte van mensen. Bied daarom ruimte voor zelfsturing. Hoe? Spreek heldere doelen af en laat mensen zoveel mogelijk zelf kiezen hoe ze deze bereiken. En bied de ruimte om zelf de werkdag in te delen en samen als teamleden afspraken te maken over taakverdeling.

4. Gezond werken
Thuiswerken biedt voordelen. Maar wanneer je alleen maar thuiswerkt en dan ook nog omdat het moet, merk je dat lang niet altijd. Veel thuiswerkers werken te lang door en verliezen intussen de lol in wat ze doen. Dat kan leiden tot burn-out.

Leidinggevenden moeten daarom in de gaten houden hoe het gaat met hun collega’s. Check regelmatig of de werkafspraken nog goed functioneren. Vraag of mensen hulp nodig hebben. Help ze met zelfmanagement en laat je waardering blijken als mensen tijdig hun grenzen aangeven. En – heel praktisch – voorkom terugkerende bronnen van stress, zoals slecht functionerende technologie.

5. Investeren in ontwikkeling
Een risico van een crisis is dat je je te veel op de korte termijn richt. De aandacht voor de ontwikkeling van medewerkers vermindert zo, terwijl werken aan je toekomst juist heel motiverend kan zijn. Wat kun je doen als leider? Collega’s aan elkaar koppelen bijvoorbeeld, zodat ze kunnen leren van elkaar. Praat ook zelf met medewerkers over hun toekomst. En – goed dat de onderzoekers dit noemen – besteed ruime aandacht aan nieuwkomers. Sommigen hebben hun collega’s en hun werkplek nog nooit in het echt gezien. Zeker wanneer het je eerste baan is, kan dat leiden tot eenzaamheid en onzekerheid.

Ben Tiggelaar
(verschenen als column in NRC)

Delen