Een goede start begint al voor je studie

Een goede start begint al voor je studie
Wat kun je allemaal doen om te zorgen dat je loopbaan een beetje soepel begint? Vier factoren waar je zelf invloed op kunt uitoefenen.
1) Studiekeuze. Veel scholieren ervaren stress rond het kiezen van een vervolgstudie. Niet onterecht, want wat je kiest maakt echt uit. Twee voorbeelden. Van de game designers zit ruim 30% anderhalf jaar na de studie nog werkloos thuis. Maar een docent exacte vakken in het voortgezet onderwijs kan al voor het afstuderen aan de slag. Vooraf weten wat je echt leuk gaat vinden is moeilijk. Maar wie wil weten waar werk te vinden is, hoeft alleen maar ‘kansrijke beroepen UWV’ in te tikken bij Google.
2) Studieprestaties. Als je eigenlijk-dan-toch-echt-heel-erg-graag game designer wilt worden, dan is de opdracht helder. Zorgen dat je overduidelijk bij de beste 70% van je studie hoort. Talent en ambitie helpen, maar zonder discipline lukt dat niet. Misschien wel de grootste uitdaging voor studenten: leren om jezelf zo te managen dat je niet alleen een leuke tijd hebt, maar ook goede resultaten behaalt. Een beetje zelfstudie op het gebied van lifehacking in je eerste jaar kan geen kwaad.
3) Stages. In veel studies is het geen onderdeel van het curriculum, maar stages zijn essentieel om op een veilige manier te experimenteren met werk. Je ontdekt wat je leuk vindt, welke kennis relevant is voor de praktijk, hoe je werkrelaties opbouwt. Bovendien hou je er vaak vrienden en kennissen aan over die je verder kunnen helpen op weg naar je eerste baan. Slimme studenten beginnen vroeg en organiseren het zelf. Een paar dagen snuffelen, onbetaald meehelpen in de zomer, een dag per week ondersteunend werk. Alles is goed, zolang je maar niet wacht tot je bijna klaar bent met je studie.
4) Mentoring. Nog niet gebruikelijk in Nederland, maar wel zeer nuttig. Via je studie, je stage, je vereniging, je ouders of LinkedIn op zoek gaan naar iemand die nu doet wat jij zou willen doen. Een door de wol geverfde professional die het leuk vindt om een jonger medemens wegwijs te maken in zijn vakgebied. De Universiteit Leiden lanceerde afgelopen jaar een online mentornetwerk waar alumni en studenten aan elkaar gekoppeld worden. Kijk, dat is nou een goed idee.
Natuurlijk zijn er veel meer tips. Bijvoorbeeld over het sollicitatieproces, het schrijven van een cv en het gebruik van LinkedIn. Daarvoor heb je nuttige sites als themuse.com. Maar een goede start op de arbeidsmarkt begint al veel eerder. De cijfers laten zien dat het echt uitmaakt wat je kiest op de middelbare school.
Voor wie hiervan schrikt: gelukkig wonen we in Nederland. Wie verkeerd kiest, geen discipline, stage of mentor heeft, is niet kansloos. De meeste onderzoeken zijn ronduit bemoedigend. Uiteindelijk vindt vrijwel iedere Nederlander met een beetje opleiding binnen een paar jaar een baan.
Zelfs de game designer. Bovendien zijn we uiteindelijk allemaal behoorlijk tevreden met ons werk. En -dat is ècht Nederland- vinden we bijna allemaal dat er veel belangrijker dingen in het leven zijn dan werk.
Ben Tiggelaar
(Verschenen als column in NRC Handelsblad)