Hoe ga je om met frenemies?
Hoe ga je om met frenemies?
In mijn eerste baan had ik een vriendelijke collega die ook een vervelende concurrent was. Vriend én vijand: een frenemy.
Kwam ik lekker vroeg op kantoor, dan zat hij er al. Deed ik een voorstel voor een artikel, had hij weer een beter idee. Maar tegelijk deelden we dezelfde interesses en voerden we de leukste gesprekken. Een lastige relatie.
Veel mensen hebben dit soort frenemies op het werk. De sympathieke rivaal, zoals in mijn voorbeeld. De collega die zo fijn naar je luistert, maar vervolgens over je roddelt. Of de lanterfanter die anderen voor het werk laat opdraaien, maar met wie je wel altijd lekker kunt lachen.
Heel verschillende mensen, die met elkaar gemeen hebben dat ze positieve én negatieve emoties bij je oproepen. Normaliter zou je geen relatie met hen onderhouden, maar door het werk ben je tot elkaar veroordeeld.
Voor- en nadelen
Frenemy-relaties in de werkomgeving hebben voor- en nadelen. Eerst maar eens de negatieve kant. Volgens psychologen Julianne Holt-Lunstad en Bert Uchino leveren frenemies aardig wat stress op: meer zelfs dan iemand die enkel vriend of vijand is.
Dat komt door de ambivalente verhouding die we met ze hebben en de onzekerheid en spanningen die dit veroorzaakt. De stress kan vervolgens leiden tot gezondheidsklachten en verzuim op het werk.
Frenemy-relaties bieden ook voordelen. Zo kunnen collega-concurrenten ervoor zorgen dat je meer aandacht besteedt aan je werk of nieuwe dingen probeert. Hoewel ook dat vaak gepaard gaat met extra stress.
Volgens onderzoekers Shimul Melwani en Naomi Rothman kunnen frenemy-relaties daarnaast zorgen voor meer empathie. Juist de ambivalentie in de relatie leidt ertoe dat we ons vaker en intensiever proberen in te leven in de ander. Op die manier bekijk je situaties op je werk van meer kanten en dat leidt dan weer tot betere beslissingen.
Wat te doen?
Hoe kunnen we zorgen dat onze frenemies ons meer helpen dan hinderen? De onderzoekers die ik noemde, geven ook wat tips.
Werk bewust samen met frenemies. Zeker wanneer sprake is van enige rivaliteit kan dit leiden tot bijzondere resultaten. Intussen leer je elkaar beter kennen, wat de spanning kan verminderen.
Probeer elkaar juist te vermijden als samenwerken met je frenemy te veel stress oplevert. Of vermijd in je contacten met hen de onderwerpen die tot de meeste spanning leiden.
Probeer de diversiteit in je werkomgeving te waarderen. Realiseer je dat iedereen frenemies heeft en dat jij er waarschijnlijk ook eentje bent voor een paar collega’s.
Eerlijkheid
Mijn eigen ervaring is dat een open gesprek ook kan helpen. Eerlijk op tafel leggen wat je bezighoudt. Best spannend, maar het is wel wat ik uiteindelijk deed met die collega in mijn eerste baan. Na een aantal maanden met veel stress aan mijn kant.
Bij een kop koffie buiten kantoor, vertelde hij me vervolgens doodleuk dat hij helemaal geen ambitie had om voor dit tijdschrift te blijven werken. Voor hem was het allang duidelijk dat zijn toekomst elders lag. Een tijdje later vertrok hij.
Ik voelde me opgelucht. En tegelijk miste ik mijn frenemy een beetje.
Ben Tiggelaar
Verschenen als column in NRC
Delen
