Spelenderwijs je werk leuker maken
Spelenderwijs je werk leuker maken
Het viel eerlijk gezegd niet mee, die eerste werkweek na de vakantie. Het contrast was ook wel groot. De vrijheid, het plezier en de ontspanning van de voorbije weken, tegenover de agenda, de e-mails en de deadlines van nu. Zou het niet slim zijn af en toe een beetje vakantiepret in de werkweek te stoppen?
Playful Work Design
Dit is ongeveer waar het om draait bij Playful Work Design, een fenomeen waar Arnold Bakker, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit, samen met collega’s, onderzoek naar doet.
Playful Work Design (PWD) kun je vertalen als: opleuken van je werk, niet door de inhoud ervan te veranderen, maar door plezier en uitdaging toe te voegen aan wat je al deed.
Volgens Bakker en collega’s kun je daarbij twee benaderingen volgen.
1. Ludic play.
Ludiek spelen betekent dat je je werk leuker maakt met humor en fantasie. Het is de lichtvoetige, niet-serieuze aanpak.
Je bedenkt bijvoorbeeld bij elke klant die je ontmoet wat hij of zij gisteravond heeft gedaan. Of je verzint voor de wekelijkse werkbespreking telkens weer een aardige openingsvraag (stel, je neemt vandaag een tatoeage, waar zet je hem en hoe ziet-ie eruit?).
2. Agonistic play.
Agonistisch spelen is wat serieuzer. Met uitdagingen, competities en spelregels maak je je werk een beetje spannender.
Je doet bijvoorbeeld wedstrijdjes met jezelf: lukt het om dertig e-mails in een uur weg te tikken? Of je wedt met je collega’s van de andere vestiging dat het ze niet gaat lukken deze maand twintig procent minder energie te gebruiken.
PWD draait in de eerste plaats om positieve ervaringen. Maar je werk benaderen als een spel leidt ook tot andere interessante psychologische effecten. Denk aan: meer motivatie, creativiteit en energie, plezieriger samenwerken, en minder verveling en stress. En dit alles kan dan weer leiden tot betere prestaties.
Bottom-up
Mocht je manager zijn, dit lezen en denken: interessant, dit ga ik regelen voor de club, dan moet ik je teleurstellen. Bakker en collega’s stellen dat PWD een bottom-upaanpak vergt. Het werkt alleen als mensen hun eigen pret regelen. Het top-down implementeren van plezier kan zelfs averechts werken.
Wat wel helpt, is aanmoedigen van eigen initiatief op dit gebied. Bijvoorbeeld door – ik noem maar iets geks – het verspreiden van een column uit een serieuze krant over spelen op je werk.
Ook goed om te weten: de positieve effecten van PWD zijn na een dag grotendeels weer verdwenen. Dat stelden Bakker en collega’s vast in recent onderzoek. Je moet dus elke dag opnieuw een beetje werk maken van je arbeidsvreugde. Het risico is dat dit dan op zichzelf ook een vervelende klus wordt.
Zin van het leven
Laatste vraag: is dat opleuken van je werk niet wat oppervlakkig? Misschien wel. Maar wat is er mis met wat lucht en leegte, als dat helpt om geestelijk gezond te blijven?
Remco Campert zei: „De zin van het leven, is zin in het leven.” En volgens mij geldt dat ook wel een beetje voor de zin van mijn werk.
Ben Tiggelaar
Verschenen als column in NRC
Delen
