Studiekeuzetips van iemand die het zelf niet wist
Ik heb diverse gedroomde carrières versleten gedurende mijn schooltijd. Eerst zou ik naar de kunstacademie. Daarna koos ik, onder meer, journalistiek, bedrijfskunde, heao, filmacademie en uiteindelijk niets. In 6-vwo wist ik het namelijk echt niet meer.
Sindsdien heb ik een paar dingen bijgeleerd over keuzes maken. Daarom: mijn tips voor mensen die nu hun studie moeten kiezen (van iemand die het toen dus zelf niet wist).
1. Stop meer tijd in je studiekeuze dan leuk is
Gemiddeld switcht of stopt één op de drie havisten in het eerste jaar van zijn vervolgopleiding en één op de vijf vwo-ers. Belangrijkste reden: verkeerde studiekeuze. Onderzoek in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap laat zien dat uitgebreide loopbaanoriëntatie echt werkt. De intensiteit is daarbij belangrijker dan de precieze methode die je gebruikt. Meer testen, meer oriëntatie en meer begeleiding, leiden tot minder overstappen of stoppen.
2. Val werkende mensen lastig
Zorg dat je een realistisch beeld krijgt van allerlei banen. Misbruik school, ouders, familie en vrienden om afspraken te maken met mensen die werk doen dat je leuk lijkt. Interview ze, loop een dag mee, kijk hoe een doorsnee werkdag er uitziet.
Tijdens mijn studie schreef ik voor regionale ondernemerstijdschriften. Daardoor kwam ik wekelijks over de vloer bij grote en kleine bedrijven en mocht ik alles vragen wat ik wilde. Dat hielp enorm om zicht te krijgen op het werk dat ik uiteindelijk wilde doen.
3. Controle is beter
Vertrouwen is goed, maar de meeste informatie over opleidingen is afkomstig van belanghebbenden of van studenten die enthousiast zijn over hun keuze. Onderzoek uit 2016 van Keuzegids en DeDecaan.net liet zien dat het hoger onderwijs in het algemeen de baan- en slagingskansen te mooi afschilderde en negatieve informatie achterhield. Ga daarom bijvoorbeeld zelf op zoek naar mensen die al verder in hun studie zijn, of al klaar zijn.
4. Wat vind jij van mij?
Een klassiek narcistisch filmcitaat: „But enough about me, let’s talk about you. What do you think of me?” Tegelijk een handige tip. Vraag de mensen om je heen welke talenten en interesses jij volgens hen hebt. Ouders, vrienden, broers en zussen weten prima bij welke onderwerpen je op het puntje van je stoel zit en bij welke je in slaap valt.
5. Geen idee? Tussenjaar!
Onderzoek van ResearchNed laat zien dat een tussenjaar de kans op uitval verlaagt. Zelf besloot ik om na het eindexamen eerst mijn militaire dienstplicht te vervullen. Toen hét tussenjaar voor als je ouders geen geld hadden. Een jaar later had ik een hoop bijgeleerd en kon ik wel kiezen. Dit najaar wil het kabinet de vrijwillige maatschappelijke diensttijd introduceren. Even afwachten, maar misschien is dit zo dom nog niet.
6. Ten slotte: kies ‘kater-proof’
De laatste tip, maar niet de minste. The Guardian ondervroeg Britse studenten over het kiezen van een opleiding. Samuel (19), student drama en literatuur, adviseerde: ga voor een onderwerp waar je echt van houdt en waarvoor je ’s morgens graag je bed uitkomt. Zelfs als je een flinke kater hebt.
Ben Tiggelaar
(Verschenen als column in NRC Handelsblad)
Delen
