Waarom we compassie nodig hebben op het werk

Waarom we compassie nodig hebben op het werk

In mijn eerste maand in mijn eerste baan moest ik een nacht doorwerken aan een artikel. Tot mijn grote verrassing rinkelde de telefoon om drie uur in de ochtend. Mijn hoofdredacteur wilde even weten hoe het met mij ging.Nu, bijna 25 jaar later, is hij de eerste aan wie ik denk bij het schrijven van een stukje over compassie op het werk. Hij nam de moeite om zich in mij te verplaatsen en liet daar iets van merken.

Compassie op het werk. Wat is dat, waarom zou je en hoe doe je het? Drie vragen voor onder de kerstboom.

Compassie is volgens Van Dale gewoon medelijden, maar onderzoekers zien er meer in. Het Center for Compassion and Altruism Research and Education aan de Stanford Universiteit – dat bestaat echt – omschrijft compassie als het geven om het welzijn van anderen. Volgens Monica Worline en Jane Dutton, twee onderzoekers die zich al zo’n vijftien jaar met compassie op het werk bezighouden, gaat het vooral om het verlichten van het lijden van andere mensen. Ze publiceerden er dit jaar een boek over: Awakening Compassion at Work.

Waarom is compassie zo belangrijk? Nou, zeggen de onderzoekers, veel mensen lijden op hun werk. Meestal in stilte. Ze voelen zich niet emotioneel betrokken bij hun baan en hebben de indruk dat hun baas en collega’s niet echt om hen geven. Daarnaast nemen we ook nog eens allerlei privéproblemen mee naar het werk. Veel collega’s weten niet goed hoe ze moeten reageren op het feit dat je bijvoorbeeld in een scheiding ligt of pas een dierbare hebt verloren.

Daarom de vraag: hoe doe je compassie? In vier stappen, zeggen Worline en Dutton.

1. Opmerken: let bewust op signalen van lijden, zoals lichaamstaal of stemgeluid, en informeer voorzichtig, onder vier ogen, of er misschien iets aan de hand is.
2. Interpreteren: neem het lijden van de ander serieus. Stap daarbij over mogelijke persoonlijke vooroordelen heen, zoals denken dat het iemands eigen schuld is dat hij in de problemen zit.
3. Voelen: toon oprechte interesse in de ander. Berg je telefoon op, neem de tijd, zoek iemand regelmatig op. En vooral: spreek kort en luister lang.
4. Handelen: concrete hulp bieden is maatwerk. Voor de een is het genoeg dat je oprecht luistert, voor de ander is het nuttig een tijdje wat flexibeler te kunnen werken. Belangrijk is in elk geval dat de ander zich gezien en begrepen voelt.

Ten slotte nog iets aardigs voor de mensen die twee kerstdagen te veel vinden, die bij het woord compassie jeuk voelen opkomen en zich afvragen of we niet beter ‘gewoon’ aan het werk kunnen gaan met elkaar… De wetenschap laat zien dat compassie op het werk meetbaar positieve effecten heeft op onder meer prestaties, verloop, stress, ziekteverzuim, loyaliteit, onderling begrip, samenwerking, klantgerichtheid, leren en innovatie. Best een relevant rijtje.

En dan is er natuurlijk nog de bonus dat sommige medewerkers een kwarteeuw later nog met warme gevoelens aan je terugdenken. Alleen al daarvoor zouden we het gewoon eens moeten proberen.

Ben Tiggelaar
(Verschenen als column in NRC Handelsblad)

Delen