Wanneer zet je die stap in je loopbaan?
Wanneer zet je die stap in je loopbaan?
Veel mensen denken op dit moment na over hun werk. Zo stelde de overheid een maand geleden 22.000 gratis loopbaanadviezen ter beschikking. En afgelopen week waren ze alweer op. De meeste mensen begrijpen heel goed dat je je 45 tot 50 werkjaren niet meer zal volmaken in één soort werk. Maar hoe weet je wanneer het tijd is voor een serieuze nieuwe stap in je loopbaan?
Een specialist op dit gebied is Nick van Dam, hoogleraar aan Nijenrode en IE in Madrid. In zijn recente boek Leren & Ontwikkelen in het digitale tijdperk noemt hij onder meer twee aanleidingen om jezelf grondig te vernieuwen. Ik vat ze kort samen in mijn eigen woorden.
1) Druk van buitenaf.
Een eerste reden om je loopbaan eens goed onder de loep te nemen, is dat je werk sterk verandert of gewoon verdwijnt. Van Dam haalt onderzoek aan van McKinsey naar de vraag welke taken zullen verdwijnen door digitalisering. Met name voorspelbaar fysiek werk en verzamelen en verwerken van data zullen het loodje leggen, is de voorspelling. Onder meer in de financiële en de verzekeringsbranche zal het aantal banen dalen en ook in de maakindustrie, de catering en de horeca gaat veel werk verdwijnen. De huidige crisis zorgt volgens Van Dam voor een versnelling van dit proces. Wat blijft er over? Banen die draaien om onvoorspelbaar fysiek werk, communicatie, het toepassen van persoonlijke expertise en het managen van mensen.
2) Druk van binnenuit.
Een tweede reden om een nieuwe stap te zetten in je loopbaan, is dat je er zelf aan toe bent. Volgens Van Dam betekenen ontwikkelen en leren dat je als mens buiten je comfortzone treedt. Binnen die comfortzone liggen de werkzaamheden die je routinematig, zonder veel risico of stress kunt uitvoeren. Erbuiten ligt je ‘leerzone’, waarin je nieuwe kennis en vaardigheden ontwikkelt. Van Dam observeert dat mensen in hun ontwikkeling vaak een zogenoemde S-curve doorlopen. Na een aanvankelijk steil leerpad kom je na een tijdje opnieuw terecht in een fase die weinig uitdaging biedt. Uiteindelijk zet dit veel mensen ertoe aan weer een volgende stap te overwegen. Onze loopbaan zal steeds meer gaan lijken op een serie van zulke S-curves, verwacht Van Dam.
Wat moet je doen als het tijd is om opnieuw te beginnen in je werk? Een paar adviezen. Van Dam pleit voor ‘serieel meesterschap’. Vroeger richtte je je loopbaan op één expertisegebied waarin je doorgroeide. Nu zie je steeds vaker dat werkende mensen zich nieuwe expertise eigen maken door bijvoorbeeld een nieuwe studie op te pakken. Voorbeeld: je begint als journalist, bekwaamt je in de financiële journalistiek, doet later een studie bedrijfseconomie en wordt financieel bestuurder van een uitgeverij.
Ook moet je zelf de verantwoordelijkheid nemen voor je ontwikkeling, zegt Van Dam. Het is niet langer logisch dat je baas of je HR-afdeling bepaalt welke volgende stap je gaat zetten. Die stap kan immers net zo goed buiten je huidige loopbaan liggen. Dat betekent dan ook dat je zelf leerdoelen moet stellen, mentoren zoekt, je vooruitgang in de gaten houdt en geld reserveert voor je ontwikkeling.
En, heel voor de hand liggend, maar wel belangrijk: ga voor werk dat je graag doet. Vijftig jaar lang uitkijken naar je pensioen is tenslotte geen leven.
Ben Tiggelaar
(verschenen als column in NRC)
Delen
