Wat moet ik als gewoon mens met AI?

Wat moet ik als gewoon mens met AI?
Op bijna elke managementconferentie komt het onderwerp voorbij: kunstmatige intelligentie; artificial intelligence; AI. Maar wat moet je ermee? Als gewone leidinggevende of als ondernemer.
Wat is AI ook alweer? AI gaat over computers en software die – net als het menselijke brein – in staat zijn tot intelligent gedrag. Zoals problemen oplossen, beslissingen nemen en leren.
De toekomst
De tech-liefhebbers in mijn omgeving zijn dol op voorbeelden van wat er in de toekomst allemaal kan. Een greep uit het rijke aanbod.
Er komt software die alle wetenschappelijke medische artikelen leest en steeds betere behandelprotocollen ontwerpt.
Elke onderwijzer krijgt een personal AI-assistant die alle administratie doet en per leerling met didactische tips komt.
Zelf hoop ik op slimme vergadersoftware waar ik mijn goed geïnstrueerde avatar naartoe stuur terwijl ik zelf een boek lees.
Akelige kant
Leuke voorbeelden genoeg. Maar AI heeft ook akelige kantjes. Eric Schmidt, voormalig ceo van Google, deelde er vorig jaar in The Atlantic een paar. Variërend van een beetje tot bijzonder griezelig.
Beetje griezelig.
Stel je voor dat je een pasgeboren baby een speelgoedbeer geeft. Een beer met kunstmatige intelligentie. Elk jaar wordt die beer slimmer. Over tien jaar zijn het kind en de beer beste vrienden. Ze kijken samen tv en de beer zegt: „Ik vind dit niet zo’n leuk programma.” En het kind zegt: „Je hebt gelijk.”
Behoorlijk griezelig.
Stel je een AI-systeem voor dat je voedt met allerlei up-to-date kennis van menselijk gedrag. Inclusief veelvoorkomende denkfouten en andere menselijke zwaktes. Dat systeem wordt vervolgens gebruikt om jou, op maat, valse informatie te geven. Over je werk, de politiek, de wereld.
Bijzonder griezelig.
Stel je wapensystemen voor die zelf kunnen denken. Ze schatten zelf de dreiging in waar jouw land aan blootstaat. Ze kunnen zelf beslissen of ze zullen terugslaan of misschien juist preventief moeten aanvallen.
Tips voor nu
Goed. De toekomst. Maar wat kan er nu al? En wat moet ik ermee? Drie tips.
Duik erin.
Het klinkt nu lachwekkend, maar toen internet populair werd – in de jaren negentig – lieten managers zich trainen in het gebruiken van websites. Gewoon om te begrijpen waar het over ging. Dertig jaar later is het tijd voor een update. Probeer zelf eens een AI-app. Bijvoorbeeld (tip van mijn oudste dochter) een van de 53 op renaissancerachel.com. Betrek zo nodig je eigen zoon, dochter of jongere collega.
Probeer iets.
Bedenk: wat zijn actuele problemen, zorgen en vervelende taken die nu al door AI kunnen worden opgelost? Waar in je werk heb je bijvoorbeeld te maken met te veel gegevens om zinnige beslissingen te nemen? Plan vervolgens een klein experiment. Met een paar slimme studenten. En verken stap-voor-stap nieuwe mogelijkheden.
Word wijs.
Besteed ook tijd aan moeilijke vragen en zwarte scenario’s. Wat kan er in jouw werk echt fout gaan door AI? En hoe voorkom je dat? Maxim Februari schreef in deze krant wat er nodig is in onze omgang met nieuwe technologie: wijsheid, wijsheid, wijsheid. De huidige staat van onze planeet bewijst dat het geen luxe is om vroegtijdig na te denken over het stellen van grenzen aan onze gretigheid.
Ben Tiggelaar
Verschenen als column in NRC