Zo doorbreek je de sleur in je werk
Zo doorbreek je de sleur in je werk
Maandag nam ik mijn honderdste podcast op. Zelf had ik het niet bijgehouden, maar een paar collega’s bij BNR wel. Om mij te verrassen hadden ze de oorspronkelijke interviewgast stilletjes vervangen door een van mijn grote helden: radioicoon Frits Spits stond opeens tegenover me in de studio.
We hebben een mooi gesprek opgenomen over loopbaan, liefde en – natuurlijk – muziek. Ik ben al een paar dagen aan het nagenieten.
Variatie en verrassing in je werk zijn meer dan een beetje belangrijk. Want hoe leuk je werk ook is, na een tijdje wen je eraan. In de psychologie heet dat habituatie: als we herhaaldelijk worden blootgesteld aan dezelfde stimulus, vermindert het effect ervan.
Habituatie heeft ook voordelen. Is je bureau een rommeltje? Na een paar dagen zie je het niet meer. Heeft je nieuwe collega een irritante gewoonte? Na een week valt het je niet meer op.
Maar dat ook de mooie dingen in het leven sleets kunnen worden, dat is knap vervelend. Psychologen noemen het ook wel hedonistische adaptatie. Zaken die ons aanvankelijk plezier en genot bezorgen, worden na een tijdje gewoon. De lekkerste maaltijd, de fijnste relatie en de leukste baan, je went eraan.
Niet elke vorm van plezier slijt echter even snel, zegt de beroemde psycholoog Martin Seligman. Hij maakt onderscheid tussen pleasures (genoegens) en gratification (voldoening). Genoegens draaien om zintuigelijk genieten, om vluchtige gevoelens als extase en enthousiasme. Voldoening komt voort uit activiteiten waar je goed in bent en graag mee bezig bent, zodat je de tijd vergeet. Voldoening verwelkt minder snel dan genoegen.
Streven naar voldoening in je werk, door te werken vanuit je sterke punten, dat is dus verstandig. Maar kun je meer doen? Hoe houd je plezier in je werk, ook op de langere termijn? Vier praktische tips.
1) Afwisseling. Dit ligt voor de hand. Het is slim om variatie aan te brengen in je werk. Zorg bijvoorbeeld dat je per dag meerdere keren aan iets nieuws begint. Deel grote klussen op in kleine stappen en wissel die af met andere taken. En leer regelmatig iets nieuws.
2) Onthouding. Als je geniet van een activiteit, kijk dan eens wat er gebeurt wanneer je er een tijdje mee stopt. Door je tijdelijk te onthouden van iets plezierigs, is de eerstvolgende keer dat je het doet – letterlijk – buitengewoon. Het is grappig om hier eens mee te experimenteren.
3) Verrassing. Nieuwe en onverwachte gebeurtenissen hebben een krachtig effect op onze emoties. Leuke verrassingen in je werk kun je als collega’s voor elkaar organiseren. Psychologen raden het ook aan bij relaties en vriendschappen die al een tijdje meegaan. Het is een krachtig middel om de sleur buiten de deur te houden.
4) Waardering. Koester dingen die goed gaan tijdens een werkdag. Je kunt positieve emoties langer vasthouden en terughalen door op te schrijven wat je hebt meegemaakt of anderen erover te vertellen (zoals ik in deze column stiekem ook doe).
Had Frits Spits nog iets te zeggen over werkplezier? Veel. Neem dit: „Het gaat er gewoon om je programma zo goed mogelijk te maken. Het gaat niet om mijn carrière, dat interesseert me helemaal niks. Ik wil iets moois maken. En soms lukt dat.”
Ben Tiggelaar
(verschenen als column in NRC)
Delen
